Macha is great!

Mwabuka buti! Hier mijn reisverslag van de afgelopen drie dagen :)

25-09-2012
Vandaag zijn papa en mama 25 jaar getrouwd! Dus bij deze gefeliciteerd! Vanochtend ging weer om kwart voor zeven de wekker, terwijl ik pas om half elf in het ziekenhuis hoefde te zijn. Elke dag kan je hier namelijk om zeven uur ontbijt krijgen en anders heb je pech. Maar het vroeg opstaan werd beloond met pancakes! Ik had stiekem een beetje gehoopt dat ik wat kilootjes zou verliezen hier, maar dat gaat zo natuurlijk niet lukken haha.
Om half 11 moesten Nicole en ik in het ziekenhuis zijn. Toen we daar na toe liepen, kwamen we een moeder met zo'n schattig kindje tegen die met ons meeliep. Het bleek dat zij ook op weg waren naar het Operating Theatre. Het kindje was denk drie maanden oud en had klompvoetjes. Toen we bij het Operating Theatre aankwamen, moesten we zelf een beetje uitvinden wat er van ons verwacht werd, want er komt niet zomaar iemand naar je toe. Gelukkig kwamen we Lucas en Iris tegen die 's ochtends op de OK hadden meegelopen en zij konden ons vertellen waar we ons moesten omkleden. Toen we onze donkterjassen en slippers hadden ingeruild voor een operatiejurk en klompen werden we een kamer ingestuurd. Daar lag het kindje met de klompvoetjes. 's Ochtends waren er een aantal mensen van onze groep bij de morning report geweest en daar was een presentatie geweest over de behandeling van klompvoetjes. Er was daarna een discussie op gang gekomen over welke methode het beste was. Daarom werden de twee beentje elk op een andere manier behandeld. Het was geen operatie trouwens, maar de beentjes werden in gegipst. Elk keer als het kindje begon te huilen kwam de moeder aangelopen en die legde het aan de borst, heel normaal was dat.
Na het gipsen werden we mee genomen door een Amerikaanse arts, we kregen mondkapjes en haarkapjes van haar en werden naar de OK gewezen. We mochten bij een keizersnee zijn! Zo bijzonder om een kindje geboren te zien worden, echt een wonder! Het was een jongetje en naar mijn weten is het allemaal goed verlopen! Wel gek dat je verder niks van zo'n kindje weet terwijl je bij zijn geboorte was. De OK ziet er trouwens heel anders uit dan wat ik weet van OK's in Nederland. Er zijn bijvoorbeeld gewoon ramen in de kamer, dus je ziet van een afstandje steeds mensen langs lopen. Toen we binnenkwamen waren artsen net bezig met de anesthesie, na ongeveer tien minuten was de vrouw onder zeil. Er stonden drie mensen rond het bed. Eén Amerikaanse arts, hij had de leiding. De andere twee waren Zambiaanse mannen, de één was operatieassistent en de ander was denk ik een arts in opleiding. Nicole en ik mochten alleen toe kijken. Het spannendste wat ik heb gedaan is hechtdraad aangeven. Maar alleen kijken was voor mij al genoeg! Het is altijd bijzonder denk ik, je eerste bezoek aan de OK, vooral als dat in een Zambiaanse OK is waarbij er een kindje ter wereld komt. Dat zal ik niet snel vergeten! En stiekem ben ik nog wel nieuwsgierig naar de naam van het jongetje, ik hoop dat ik daar nog achter kan komen. Ik zal jullie alle verdere details van de operatie besparen, voor degenen die niet zo goed tegen bloed en dergelijke kunnen.
Na het meelopen op de OK was het tijd voor lunch. Bruine bonen met rijst en soort cake. Van twee tot vier kregen we college van dokter Thuma, zijn vader heeft het Macha Mission Hospital opgezet. Hij verwelkomde ons en verklaarde ons ook meteen voor gek. Wie komt er nou in september/oktober naar Zambia? Dat waren juist de maanden dat zijn vrouw terug ging naar de USA. Oktober wordt hier ook wel de suicide month genoemd, omdat het zo verschrikkelijk heet is. Na deze intro vertelde Hij over cultuurverschillen, heel interessant welke gedachten er achter bepaalde gewoonten kunnen zitten. Een voorbeeld: in traditionele gezinnen zie je de vrouw vaak met van alles en nog wat sjouwen, een jerrycan op haar hoofd, twee tassen in haar armen en een kind op haar rug, terwijl haar man dan voorop loopt met lege handen. Dit is ontstaan in de tijd dat er nog veel leeuwen in dit gebied voorkwamen, toen liep de man voorop met een speer om zijn gezin tegen een aanval van een leeuw te kunnen beschermen. Het enige verschil met nu is, dat de leeuwen er niet meer zijn.
Na het college zijn we naar huis gegaan. Grappig dat je dit al zo snel als je huis beschouwd. We zaten met z'n alle in de woonkamer ons blog bij te werken, toen er op de deur werd geklopt. Toen we open deden, stonden er een stuk of vijf kinderen voor de deur die nieuwsgierig waren geworden. Bellenblazen en jongleerballen werden meteen uit de tas gehaald, was erg leuk! Eén jongetje loopt nu zelfs te shinen met nieuwe voetbalschoenen aan zijn voeten die die van Frank had gekregen.
Om zes uur konden we gaan avond eten. Deze keer stond er spaghetti op het menu met weer wat groene zooi en soort hachee. En als toetje een stukje cake en fruit. Na het eten hebben we er nog even een DVDtje ingeknald en nu lekker pitten.

26-09-2012
Stieneke (slaapt ook bij mij op de kamer) en ik waren allebei vrij vanochtend. We zijn er heel even snel uitgegaan voor het ontbijt, maar daarna weer lekker in bed gaan liggen en er pas rond half 12 weer uit komen rollen. Heerlijk! Even bijkomen van al dat reizen en nieuwe indrukken.
Om half drie hadden we college van Gertjan van Stam (de man van Janneke van Dijk). Hij is expert op het gebied van internet in ruraal Afrika en mede dankzij hem hebben we hier dan ook (af en toe) internet. Hij gaf college naar aanleiding van een boek dat hij heeft geschreven 'Placemark: observations from Rural Africa', allerlei korte verhaaltjes over zijn leven in Afrika. Het college ging over de Ubuntu cultuur, de cultuur van het Zuiden van Afrika. De cultuur is eigenlijk niet te omschrijven, maar het is samen te vatten in 'I am, because we are', heel erg op de community gericht dus.
Na het college zijn Stieneke, Annet en ik op zoek gegaan naar de mensen voor wie we een cadeautje hadden van Gemmeke. Gemmeke heeft hier een paar maanden gewoond vanwege haar onderzoek, ik sprak haar toevallig een week voor dat ik naar Zambia vertrok en zij vroeg mij wat cadeautjes af te geven aan mensen die zij kent in Macha. We gingen op zoek naar Jay, Mickael en Lishome (of zoiets?), maar helaas die waren niet op de plek waar we dachten dat ze waren, dus toen gingen we op zoek naar de andere familie. Een piloot en zijn familie, Reddekopp heten ze, uit Canada. Gemmeke had gezegd dat Janneke van Dijk deze mensen wel zou kennen, maar Janneke was er niet, dus vroegen we het aan iemand van haar kantoor. Zij vertelde dat de Reddekopp familie vlakbij de MICS (Macha Innovative Community School) woont en die school was 'daar' ergens. Geen idee waar 'daar' was, maar we zijn in de richting van het ziekenhuis gaan lopen. Daar hebben we het weer aan een verpleegster gevraagd en zij wees naar een groep kinderen die net in een busje stapten, zij zouden naar MICS gaan. We vroegen het oude mannetje, ik denk een Amerikaan, die hun reed, waar de MICS was. Het was 2 km verder op, dus best een eindje lopen, maar de heenweg konden we wel meerijden. Dan moesten we wel goed opletten, want terug moesten we lopen. Hop, wij het busje in, tussen de schoolkinderen die ons met grote ogen aankeken. Ze spraken wel Engels, maar waren heel erg verlegen. Gelukkig kwamen we maar één echt kruispunt tegen en was het daarna gewoon een lange, rechte weg die we moesten volgen. We werden voor het huis van de Reddekopp familie afgezet. Mary-Ann kwam meteen aanlopen en nodigde ons uit om binnen te komen. De cadeautjes van Gemmeke vielen erg in de smaak, vooral bij de kids. We hebben nog even gepraat en zijn daarna weer snel naar huis gelopen, want het was nog dik een halfuur lopen en het werd bijna donker. Iets over zessen waren we bij de Dorm (zo heet het gebouw waar we verblijven) en konden we meteen aanschuiven voor het avondeten. 's Avonds kregen we nog een mailtje van Mary-Ann of we het leuk vinden om morgenavond langs te komen voor een Game Night. Wat dat precies inhoudt, geen idee, dat gaan we morgen uitvinden!

27-09-2012
Vanochtend moesten Eva en ik om 8 uur bij House of Hope zijn. Hier komen HIV patiënten ongeveer maandelijks langs voor een controle. Ze worden gewogen en gemeten en de bloeddruk en temperatuur worden bepaald. Toen we aankwamen waren er minstens dertig paar donkere ogen die ons aankeken. We stelden ons voor aan het personeel en werden naar een paar vierkante meter achter een scherm gewezen, daar stond een bloeddrukmeter. Er waren drie wachtrijen. Eerst moesten de mensen wachten om gewogen te kunnen worden. Vervolgens moesten ze wachten voor hun bloeddruk en temperatuur, dat deden Eva en ik. Als laatst moesten ze wachten op een gesprek met een verpleegkundige of andere medici. Die mensen komen daar dus al om 8 uur en toen Eva en ik om half 12 klaar waren met bloeddruk en temperatuur, waren er een aantal nog steeds aan het wachten op een gesprek. Ongelofelijk hoe normaal dat wordt gevonden en vriendelijk mensen blijven, terwijl wij in Nederland al lopen te schelden als het consult voor ons tien minuten is uitgelopen.
Bij de volwassen patiënten moesten we de bloeddruk, pols en temperatuur meten en bij de kinderen de lengte, hoofdomtrek en temperatuur. De mensen kwamen achter elkaar binnen en begonnen helemaal te lachen als wij vroegen 'hello, how are you', het standaard antwoord is dan 'fine, how are you?', of je nu HIV besmet bent, een gezin met vijf kinderen runt en koorts krijgt, het gaat altijd 'fine'. Zo leuk dat je mensen een mooie dag kan bezorgen met een beetje extra aandacht. Eén vrouw kwam met twee kinderen binnen, de jongste was HIV negatief vertelde ze trots. Haar andere zoontje kreeg medicijnen en deed het daardoor gelukkig ook erg goed. Mooi hoe die vrouw daar zo openhartig over sprak. Ze was ook helemaal weg van onze birkenstocks. We waren zo gezellig aan het praten dat we de thermometer kwijt waren, bleek die nog onder de oksel van haar zoontje te zitten. Lachen dat ze deed, heel leuk!
Op een gegeven moment merkten we dat het een beetje chaos werd in de wachtkamer. Bleek dat de vrouw die de patiënten woog hem gewoon was gepeerd. Dus toen ben ik maar gaan wegen. Ik kreeg gelijk vijf schriftjes in mijn handen geduwd, want wij moesten alle waarden die we opmaten in hun schriftje schrijven. Onvoorstelbaar het verschil met Nederland, waar we werken met elektronische dossiers. Hier had iedereen een schoolschriftje bij zich waar ze af toe zelf een kaft omheen hadden geïmproviseerd.
Toen we klaar waren en het ziekenhuis weer uit liepen, waren er allemaal mensen aan het huilen en gillen en jammeren. Ik denk dat het familie was van een patiënt die is overleden. Heel aangrijpend om te zien.
Toen wij al aan het lunchen waren, kwam de groep terug die mee zou gaan met de clinic rounds. De clinical rounds gingen niet door, omdat er een chirurg uit Lusaka over was gekomen. Daarom mochten ze nu meelopen op de OK. Hele gave verhalen gehoord, Bart mocht zelfs assisteren bij een operatie van een jongetje een contractuur had van zijn vingers.
's Middags hadden we weer college van dokter Thuma, hij geeft echt heel leuk college. Hij woont hier al van jongs af aan, maar hij heeft gestudeerd in de USA. Hij kent beide culturen dus heel erg goed en vertelt leuke anekdotes. Na zijn college zijn we gaan volleyballen en daarna stond het eten alweer klaar. Het plan was om naar de Game Night te gaan waar de familie Reddekopp ons voor had uitgenodigd, maar toen we nog aan tafel zaten, kwam Gertjan op de hoek zetten. Zijn vrouw, Janneke, was vandaag jarig en daarom hadden vrouwen uit het dorp een dansfeest georganiseerd en wij mochten ook komen. Super leuk natuurlijk en Mary-Ann zei ook dat wij dat niet wilde missen.
Om half 8 ongeveer kwamen we in het dorpje dat Mzinga heet, het hoort ook bij Macha. Fantastisch om te zien hoe die vrouwen kunnen dansen. Elke dans vertelt een verhaal over een bevalling, werken op het veld of kippen. En die kinderen ook, hoe die kunnen dansen en trommelen, geweldig! Echt genieten hier!